Wie zorgt er voor de ziel op de werkvloer?
“Leiderschap in deze tijd vraagt meer dan strategie en sturing. Het vraagt om compassie. Om stil kunnen staan bij wat er onder de oppervlakte leeft. Om aandacht, aanwezigheid en de moed om menselijkheid voorop te zetten – ook wanneer het schuurt. Leiderschap is geen functietitel: het is een vermogen. Een vermogen om richting te geven, ruimte te scheppen en mensen met elkaar te verbinden rond een betekenisvol doel. Zoals ik in mijn scriptie schreef: goede leiders inspireren niet alleen, ze begeleiden ook. Ze durven te vertragen, vragen te stellen en aanwezig te zijn bij wat zich aandient – ook als dat ongemakkelijk is.”
Mijn eindscriptie ‘Het belang van geestelijke begeleiding in organisaties’ werd onlangs door de Academie voor Geesteswetenschappen beoordeeld met een 9.
In deze scriptie onderzoek ik, op basis van literatuuronderzoek, hoe geestelijke begeleiding – als existentiële praktijk – organisaties helpt om de menselijke maat terug te brengen. Niet door méér actie of effectiviteit, maar door het herstellen van de verbinding met identiteit, waarden en zingeving. In een tijd waarin werk steeds meer draait om rollen, doelen en output, opent geestelijke begeleiding een ander perspectief: dat van het levensverhaal.
Wat betekent deze situatie in het licht van mijn levensloop?
Waar raakt deze ervaring aan mijn waarden, mijn plaats in de tijd, mijn verbondenheid met anderen of met het grotere geheel?
Wat wil er gehoord worden in de onderstroom van mijn bestaan?
Deze vragen zijn geïnspireerd door het werk van Tjeu van Knippenberg, die zingeving verbindt aan de verhaallijnen van tijd, ruimte en transcendentie. Geestelijke begeleiding helpt medewerkers en leiders om opnieuw richting te vinden (tijd), zich te verhouden tot hun context (ruimte), en verbondenheid te ervaren met bron en bestemming (transcendentie).
Peter Kortekaas noemt dit zinvinding als afstemming op de existentiële onderstroom – geen analyse of snelle oplossing, maar een uitnodiging tot vertragen, tot aandachtig luisteren naar wat zich aandient.
Compassievol leiderschap is hierin geen luxe, maar noodzaak.
Michael West toont in wetenschappelijk onderzoek aan dat leiderschap gebaseerd op compassie – met aandacht, empathie en responsiviteit – leidt tot beter welzijn, meer motivatie én hogere prestaties. Organisaties floreren waar mensen zich gezien en gedragen voelen.
Barbara Doeleman verbindt dit aan mindful leiderschap: leiders die vertragen, werkelijk aanwezig zijn en luisteren zonder oordeel, bouwen aan vertrouwen en veerkracht. Geen ‘soft skills’, maar de basis van gezonde en lerende organisaties.
Ook Patrick Lencioni benadrukt het belang van vertrouwen als fundament voor teamontwikkeling – en dat ontstaat waar kwetsbaarheid welkom is. Precies dat faciliteert geestelijke begeleiding.
In Nederland is het beroep van levensbeschouwelijk ongebonden geestelijk begeleider relatief jong. Dat betekent dat we pioniers zijn in het werkveld – en dat er juist nu ruimte is om dit vak strategisch te positioneren binnen leiderschap, HR en organisatieontwikkeling. Het biedt kansen voor wie wil bouwen aan mensgerichte, zinvolle werkculturen.
De scriptie bevat theorie, praktijkvoorbeelden én reflecties uit mijn werk als geestelijk begeleider in teams en organisaties.
Wil je een exemplaar ontvangen? Download de link hieronder.
Scriptie Geestelijke begeleiding in organisaties Steven Cornelissen
